หลังจากที่ใบกระท่อมมีการปลดล็อคจากการเป็นผู้ร้ายมานาน ก็มีอิสระเสรี ตีปีกพึ่บพั่บ เหินขึ้นฟ้า เป็นพระเอกเต็มตัวกับเขาสักที เพราะจ่อแววในที่จะเป็นพืชเศรษฐกิจ ทำให้ตลาดต้นไม้คึกคัก เนื่องจากสามารถปลูก ต้ม กิน จำหน่าย ได้โดยไม่ผิดกฏหมาย ส่งผลให้ทั้งพ่อค้าแม่ขาย สามารถทำรายได้ทดแทนช่วงพิษโควิดได้ไม่น้อยเลยทีเดียว
ประโยชน์ของใบกระท่อม สามารถนำไปใช้เป็นสรรพคุณในรูปแบบยา ที่ช่วยบรรเทาหรือแก้อาการของโรคบางชนิด และสารสำคัญอย่างไมทราไจนีน อัลคาลอยด์ ที่ออกฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง ช่วยบรรเทาและระงับอาการเจ็บปวด เฉกเช่นเดียวกับมอร์ฟีน แต่มีฤทธิ์น้อยกว่าหลายเท่า แต่นั่นก็ถือว่าเป็นข้อดี เพราะผลข้างเคียงในเรื่องของอาการคลื่นไส้อาเจียน หรือการกดอาการหายใจก็น้อยกว่ามอร์ฟีน
โครงสร้างสารสำคัญที่ประกอบในใบกระท่อม มีฤทธ์คล้ายกับกาแฟ ช่วยไปกระตุ้นให้ร่างกายมีความตื่นตัว กระปรี้กระเปร่า ไม่ง่วงหาวนอน ทำงานได้มากขึ้นโดยไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย อีกทั้งสรรพคุณใบกระท่อมที่ช่วยในเรื่องของการระงับความเจ็บปวด บรรเทาความปวดเมื่อยล้า จึงทำให้มีการตอบรับและหาซื้อใบกระท่อมมาเก็บกักตุน เพื่อไว้ใช้ประโยชน์ในการกระตุ้นสำหรับการทำงาน หรือเพื่อรักษาอาการโรคต่างๆ
แต่ใบกระท่อมก็เหมือนใบไม้ทั่วไป ที่เมื่อถูกพลัดพรากจากต้นแล้ว เพียงวัน-สองวัน ก็มีเหี่ยว เฉา หรือเน่าไปตามสภาพแวดล้อม แล้วจะทำอย่างไรให้สามารถเก็บใบกระท่อมสดได้นานขึ้น? ใบกระท่อมแช่ตู้เย็นได้ไหม? เรามีคำตอบมาให้คุณได้กระจ่าง และสามารถนำไปทำตาม เพื่อเก็บรักษาใบกระท่อมของคุณได้สดนานขึ้น
วิธีเก็บรักษาใบกระท่อมไม่ให้เน่า
- ล้างใบกระท่อมให้สะอาด สะเด็ดน้ำให้แห้ง ใช้ผ้าสะอาดหรือกระดาษทิชชูซับให้แห้ง พยายามอย่าจับบริเวณใบ
- นำใบตองที่เช็ดทำความสะอาดแล้วมาห่อใบกระท่อม โดยอย่ามีใบกระท่อมเน่าหรือใบเสียปนอยู่ด้วย ควรคัดแต่ใบสภาพดีๆเท่านั้น แล้วใส่ถุงพลาสติกอีกชั้น จากนั้นเก็บไว้ที่มิดชิด เช่น ในตู้เสื้อผ้า เก็บไว้ในลังโฟม โดยอย่าให้ใบกระท่อมเปียกหรือชื้น
- วิธีเก็บใบกระท่อมในตู้เย็น ให้นำใบกระท่อมใส่ถุง หรือกล่องปิดให้มิด เพื่อป้องกันอากาศจากด้านนอกเข้าไป จะช่วยให้เก็บได้นานขึ้นประมาณ 2 สัปดาห์
- เก็บใส่ในภาชนะที่มีฝาปิดมิดชิด โดยเก็บทั้งก้านลงในภาชนะ จะช่วยให้ใบยังสด และภายในภาชนะนั้นจะต้องไม่มีน้ำขัง และสามารถระบายความร้อนได้
เมื่อรู้วิธีเก็บใบกระท่อมสดแล้ว เราลองไปดูถึงสรรพคุณของใบกระท่อม ที่นำมาใช้ประโยชน์ในแต่ละด้านกันบ้าง เพราะอาจมีสาระสำคัญที่คุณยังไม่รู้ ถ้าอย่างนั้นไปดูกันเลยว่าใบกระท่อมมีประโยชน์อะไรบ้าง
สรรพคุณของกระท่อมที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
จากงานวิจัยที่พบว่า สารไมทราไจนีน ส่วนของอัลคาลอยด์ในใบกระท่อมมีปฏิกิริยาต่อเซลล์ประสาทบางชนิดในร่างกาย เกี่ยวกับการรับรู้ความรู้สึกเจ็บปวด จึงมีการนำใบกระท่อมมาใช้รักษาอาการเหล่านี้
- บรรเทาอาการเจ็บปวดต่างๆ เช่น โรคระบบประสาทส่วนกลางเสื่อม โรคข้ออักเสบ
- รักษาโรคเบาหวาน
- รักษามะเร็ง
- แก้ไอ
- แก้ปวดฟัน
- แก้ปวดเมื่อยร่างกาย
- แก้ท้องเสีย ท้องร่วง ปวดเบ่ง แก้บิด
- ช่วยลดการบีบตัวของลำไส้เล็ก
- ช่วยลดการหลั่งกรด
- ช่วยให้ทํางานทนไม่หิวง่าย
- ช่วยคลายกล้ามเนื้อ
- ทำให้นอนหลับ
- ใบกระท่อมช่วยให้มีสมาธิและระงับประสาท
- ใช้ใบกระท่อมเพื่อระงับอาการกล้ามเนื้อกระตุก
- ใช้บำบัดผู้ติดยาเสพติด
ผลข้างเคียงและโทษจากการเสพใบกระท่อมมากเกินไป
กระท่อมหากใช้ในทางสมุนไพรและใช้ในปริมาณที่เหมาะสมก็จะได้ประโยชน์ของกระท่อม แต่ถ้าใช้มากเกินไป หรือเป็นเวลานาน ก็จะก่อให้เกิดผลเสียจากการใช้ใบกระท่อมที่ผิดวิธีได้ ดังนี้
- เบื่ออาหาร
- น้ำหนักลด
- ปากแห้ง
- ท้องผูก
- เหงื่อออก
- ปัสสาวะบ่อย
- คันตามผิวหนัง
- เห็นภาพหลอน
- คลื่นไส้ อาเจียน
- หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- วิตก กระวนกระวาย และสับสน
- แพ้แดด ผิวหนังมีสีเข้มกว่าเม็ดสีปกติ
- นอนไม่หลับ หรือร่างกายตื่นตัวตลอดเวลา
ข้อควรระวังและผู้ที่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ใบกระท่อม
นอกจากนี้ยังมีข้อบ่งชี้สำหรับผู้ที่ควรระวังและหลีกเลี่ยงการใช้ใบกระท่อม เพราะจะมีผลกระทบต่อสุขภาพ และอาจอันตรายถึงชีวิตได้ ซึ่งได้แก่บุคคลต่อไปนี้
- สตรีตั้งครรภ์และที่กำลังให้นมบุตร
- ผู้เป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง หรือติดสุรา
- ผู้ป่วยทางจิต หรือเข้าข่ายมีปัญหาทางสุขภาพจิต
- ผู้ป่วยโรคหัวใจ หรือมีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับระบบหัวใจ
วิธีแก้อาการมึนเมาจากการกินกระท่อม
เมื่อมีอาการมึนเมา วิงเวียนศีรษะ ซึม จากการกินน้ำกระท่อม หรือเสพกระท่อมมากเกินไป ให้ดื่มน้ำมากๆ หรือกินของเปรี้ยว แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที หมอพื้นบ้านจะแนะนำให้ใช้ใบกระท่อมร่วมกับสมุนไพรที่มีสรรพคุณช่วยระบายท้อง อย่าง ชุมเห็ด เพราะใบกระท่อมทำให้ท้องผูกได้ และยังแนะนำให้ดื่มน้ำตามมากๆหลังเคี้ยวใบกระท่อม ป้องกันทั้งเรื่องท้องผูกแลอาการมึนศีรษะ
กินกระท่อมอย่างไรให้ถูกวิธี
ไม่ควรรับใช้เกินวันละ 5 ใบ กรณีที่ต้องการเคี้ยว เคี้ยวเหมือนเคี้ยวหมาก เคี้ยวหมดรสก็คายกากทิ้ง ห้ามกลืนกาก รวมถึงก้านตรงกลางใบก็ต้องคายทิ้ง เพราะเส้นใยของใบกระท่อมและก้านจะเหนียวมาก หากกลืนลงไป จะไปสะสมจับตัวกันเป็นกระจุกก้อนที่ลำไส้ ที่หลายคนเรียกว่า “ถุงท่อม” เพราะมีลักษณะเป็นถุงห่อหุ้มติดกับผนังลำไส้ ก่อให้เกิดอาการปวดท้อง และสาเหตุของ “ลำไส้อุดตัน” นั่นเอง
เรามีสูตรในการทำ “เครื่องดื่มใบกระท่อม” ซึ่งเป็นสูตรจากโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรมาฝาก เพื่อให้คนที่ได้เข้ามาอ่านบทความนี้ได้นำไปลองทำไว้เป็นเครื่องดื่มแก้กระหาย และชูกำลังได้ดี แต่ก็ต้องดื่มในปริมาณที่พอดี ไม่มากเกินไป
วัตถุดิบและส่วนผสม
ส่วนของน้ำเชื่อมท่อมโซดา
- ใบกระท่อมสด 3.5 กรัม
- ใบเตยสด 15 กรัม
- แก่นฝาง 10 กรัม
- กานพลู 5กรัม
- กระวาน 5 กรัม
- น้ำเชื่อม 120 มิลลิลิตร
- น้ำสะอาด 400 มิลลิลิตร
วิธีทำ
- แกะเปลือกกะวาน แล้วใส่ลงตำในครก ตามด้วยกานพลู แล้วตำพอแตก
- นำใบกระท่อมและใบเตยล้างให้สะอาด ผึ่งให้สะเด็ดน้ำ
- หั่นใบกระท่อม ใบเตย และแก่นฝาง
- นำใบกระท่อม ใบเตย แก่นฝาง กระวาน กานพลู ที่เตรียมไว้ทั้งหมดใส่ลงหม้อ
- เติมน้ำสะอาด ยกขึ้นตั้งไฟร้อนปานกลาง
- ต้มประมาณ 15-20 นาที
- ปิดไฟ ยกลงจากเตา
- กรองด้วยผ้าขาวบางเพื่อเอาแต่น้ำ
- เติมน้ำเชื่อมที่เตรียมไว้ผสมกับน้ำสมุนไพรที่กรองไว้ คนให้เข้ากัน
- ยกขึ้นตั้งไฟร้อนปานกลาง
- ต้มไว้ประมาณ 15-20 นาที
- ปิดเตา ยกลงตั้งพักไว้ให้หายร้อน
- เท น้ำเชื่อมท่อมพร้อมปรุง ใส่ภาชนะเก็บไว้
วิธีชงเครื่องดื่มใบกระท่อม
- ใส่น้ำแข็งลงในแก้ว
- ใส่น้ำเชื่อมกระท่อม
- โซดา 60 มิลลิลิตร
- มะนาว 20 มิลลิลิตร
- โซดา 120 มิลลิลิตร
เพียงเท่านี้ก็จะได้เครื่องดื่มน้ำใบกระท่อม หรือจะใส่น้ำอัญชันเพื่อเพิ่มสีสัน และตกแต่งด้วยดอกอัญชัน หรือใบสะระแหน่ลงไปอีกหน่อย ช่วยเพิ่มให้มีกลิ่นหอมและความสวยงามมากยิ่งขึ้น
เมื่อใบกระท่อมหลุดพ้นจากสิ่งเสพติด โดยเราสามารถใช้ประโยชน์ของใบกระท่อมได้อย่างเสรี ก็ควรใช้ในทางที่เหมาะสมและถูกต้อง ในปริมาณที่พอดีเพื่อเป็นยาเท่านั้น ไม่ควรนำไปใช้ในทางที่ผิด เพื่อเป็นสารตั้งต้นในสิ่งใดก็ตาม เพื่อเป็นการมอมเมา กระตุ้น หรือเข้าข่ายการเสพติด เช่น การผสมกับยาแก้ไอ สิ่งเสพติด 4×100 ฯลฯ รวมไปถึงการต้มเพื่อจำหน่ายแก่เยาวชนอายุต่ำกว่า 18 ปี คนท้อง หรือผู้ที่เข้าข่ายควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำกระท่อม และการจำหน่ายน้ำกระท่อมในสถานศึกษา เพราะนอกจากจะมีโทษต่อร่างกายแก่ผู้ดื่มแล้ว ยังผิดกฏหมายมีโทษทั้งจำทั้งปรับ สำหรับผู้ผลิตและจำหน่าย และถ้ามีการนำไปใช้ผิดที่ผิดทางมากๆเข้า ไม่แน่ว่า “กระท่อม” อาจจะหมดอิสระเสรีโบยบิน ต้องกลับไปเป็นผู้ร้าย ถูกจำกัดและตราหน้าว่าเป็นสารเสพติดอีกก็เป็นได้
